وبلاگ
ترمومتر جیوه ای
ترمومتر جیوه ای یا دماسنج انبساطی ابزاری برای اندازه گیری دما است که یک دماسنج محیطی محسوب می شود. این ترمومتر از دو عنصر مهم سنسور دما که از حباب جیوه ای تشکیل شده است. نمایشگر آن که به صورت علامت روی شیشه قرار دارد تشکیل شده است. مخزن یا لوله ی آن به شکل کروی یا استوانه است که در درون آن با مایعی که معمولا از جنس جیوه است پر شده است.
ترمومتر جیوه ای در محدوده دمایی بین ۳۷- تا ۳۵۶ درجه سلسیوس را می تواند اندازه گیری کند. البته این نکته نیز حائز اهمیت است که با روش هایی می توان گستره دمایی آن را تا 800 درجه سلسیوس افزایش داد. این نوع دماسنج در اندازه گیری دما، پزشکی و تحقیقات علمی استفاده می شود. از واحد های استاندارد دماسنج انبساطی نیز می توان به سلسیوس که عمدتا در کانادا و انگلستان کاربرد دارد و فارنهایت و کلوین اشاره کرد. به دلیل نوسانات بازار برای اطلاع از قیمت ترمومتر جیوه ای با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
تاریخچه ترمومتر جیوه ای چیست؟
در سال 1714 میلادی توسط فیزیک دانی به نام فارنهایت در آمستردام دماسنج جیوه ای اختراع شد. فارنهایت با ایده از دماسنج های اختراع شده به ساخت این دماسنج پرداخت. در سال های بعد از این دماسنج در محیط های پزشکی استفاده می کردند.
عملکرد دماسنج انبساطی
در این نوع ترمومتر ها هنگام افزایش دما جیوه منبسط می شود، در نتیجه طول ستون جیوه نیز افزایش می یابد. حتی بالعکس هنگام کاهش دما طول ستون نیز کاهش پیدا می کند. در روند افزایش یا کاهش جیوه، در کنار عدد حک شده روی لوله دمای آن به سادگی مشخص می شود.
برای بهتر خواندن عدد حک شده روی دماسنج انبساطی بهتر است چند نکته را رعایت کنید؛ قبل از شروع اندازه گیری دما، ترمومتر جیوه ای را به خوبی تکان دهید و سپس آن را بچرخانید تا ستون جیوه به خوبی مشاهده کنید. عدد مشاهده شده همان دمای جسم مورد نظر شماست..
انواع ترمومتر جیوه ای
دماسنج های جیوه ای به انواع و شکل های مختلفی طراحی و تولید می شوند. در ادامه به بررسی مختصری از انواع آن ها می پردازیم:
-
اندازه گیری تب
در دماسنج انبساطی که برای اندازه گیری تب بیماران کاربرد دارد، از دو نوع دماسنج مقعدی، دهانی و پایه ای تشکیل شده است. در نوع اول برای اندازه گیری یک باره تب استفاده می شود. و در نوع دوم برای اندازه گیری و بررسی تغییرات دمایی که در بدن رخ می دهد کاربرد دارد. غیر از این دو مورد دماسنج چند منظوره نیز داریم که در زیر زبان، رکتوم یا زیر بغل قرار می گیرند و نوع دیگر آن که به در داخل گوش مورد استفاده قرار می گیرند.
-
آزمایشگاهی
از این نوع ترمومتر انبساطی در آزمایشگاه ها مورد استفاده قرار می گیرد. به طور مثال برای اندازه گیری دمای واکنش های شیمیایی استفاده می شود. گسترده دمایی ترمومتر جیوه ای معمولا بین 50 الی 300 درجه سانتی گراد می باشد.
دماسنج انبساطی به شکل لوله شیشه ای است که بخش پایین آن از مخزن پر شده از جیوه تشکیل شده است. عملکرد آن نیز بر اساس انبساط یا انقباض جیوه است. این دماسنج در آزمایشگاه ها برای اندازه گیری نقطه جوش، انجماد و تغییر درجه حرارت مواد گوناگون مورد استفاده قرار می گیرد.
-
اتاق
برای اندازه گیری و بررسی دمای محیط های بسته از این دماسنج استفاده می شود.
مزایای استفاده از ترمومتر جیوه ای
- به این دلیل که آب بی رنگ است و نمی تواند دما را به راحتی نشان دهد، از جیوه استفاده می شود.
- نسبت به درجه حرارت و دما حساس است.
- چگالی یا دانسیته نسبتا خوبی دارد.
- به دلیل وجود نیتروژن در بالای جیوه موجود در دماسنج انبساطی که باعث افزایش فشار سطح جیوه می شود، می توان گستره دمایی آن را بالا برد.
خطر دماسنج جیوه ای
جیوه موجود در ترمومتر جیوه ای بسته کاملا بی خطر است اما اگر لوله ی دماسنج انبساطی بشکند شما در معرض یک ماده سمی قرار می گیرید. اگر باعث مسمومیت شما شود می تواند به مغز شما آسیب برساند. و آسیب های دیگری مانند بی حسی، گز گز، نداشتن تعادل، کاهش بینایی و شنوایی نیز به دنبال دارد. این موضوع در دماسنج میله ای جیوه ای نیز صدق می کند.